چالش در خیابان
هادی مشهدی /علی بناییان، نویسنده کارگردان و بازیگر است، او از سال 1375 فعالیت حرفه ای خود در حوزه تئاتر را آغاز کرده است. بناییان تا به حال در سی و شش نمایش صحنه ای بازی کرده و کارگردانی دوازده نمایش خیابانی را بر عهده داشته است. وی در جشنواره های سراسری دفاع مقدس، جشنواره بین المللی دانشجویی و چندین جشنواره دیگر، جوایزی چون بازیگری برگزیده و دیپلم افتخار نویسندگی و کارگردانی را از ان خود کرده است. همچنین بناییان در جشنواره ملی جوان ایرانی جایزه نمایش به مفهوم مطلق را گرفته و از سال 79 تا 89 به طور پیوسته در جشنواره های استانی حضور داشته و به جشنواره فجر نیز راه یافته است. نمایش چیزی شبیه توهم دقایقی پیش در محوطه فضای باز سالن انتظار اجرا شد. حضور او در سومین جشنواره تولیدات مراکز استانی بهانه گفتگوی ما با اوست.
- در رابطه با ویژگی های نمایش توضیحاتی بفرمایید؟
- نمایش ما به مشکلات جوانان می پردازد، البته باید بگویم که ما تاکید داشته ایم که اخذ نتیجه نهایی را به مخاطب واگذار کنیم. از زبان طنز بهره گرفته ایم و معیارها و رسالت های تئاتر خیابانی را نیز مد نظر داشته ایم. تئاتر خیابانی باید بتواند مخاطب در حال گذر را جذب کند.
- رسالت هایی را که می توان به تئاتر خیابانی نسبت داد از نظر شما چیستند؟
- نمایش های صحنه ای و خیابانی با این که موازی با هم در جهت انتقال مفاهیم فرهنگی حرکت می کنند تفاوت هایی دارند که باید مدنظر کارگردان و نویسنده این نوع نمایش ها باشد. می دانیم که در نمایش صحنه ای امکاناتی مثل میزانسن، صحنه و نور وجود دارد که به نسبه در تئاتر خیابانی وجود ندارند، از دیگر سو در تواتر صحنه ای مخاطب خود به خواست و اختیار خویش به سالن آمده در واقع قصد و نیت دیدن نمایش داشته است .و جذب مخاطب در اجرای خیابانی کار ساده ای نیست، در واقع باید کارگزاران نمایش چنین توانایی و قابلیتی داشته باشند که طبعا این به تمام ابعاد و اجزا کار ارتباط می یابد. اگر گوشه ای از کار دچار نقص باشد، نمایش نتیجه ای باید اخذ نخواهد کرد.
- نمایش خیابانی باید از قواعد خاصی را در تنظیم زمان اجرا را رعایت کند؟
- در تئاتر خیابانی ریتم عنصر بسیار تاثیرگذاری ست اصلا می توان گفت اساس تئاتر خیابانی بر پایه این عنصر بنا نهاده شده است، اگر ریتم یک نمایش خیابانی دچار نقص باشد حتما نمایش در جذب مخاطب صرف نظر از زمان شکست خواهد خورد. ریتم متاثر از عوامل متعددی است در ابتدا در متن باید شکل و صورت صحیح خود را بیابد در مرحله بعد باید کارگردان بتواند این مهم را محقق کند و سرآخر این بازیگر است که باید آن را به انجام برساند. بازیگر نمایش خیابانی باید قدرت فوق العاده ای در خلق بداهه داشته باشد چراکه در لحظه از نمایش ممکن است با عمل و یا عکس العملی خاص و پیش بینی نشده از جانب مخاطب مواجه شود لذا باید قدرت مواجهه با آن ها را داشته باشد، در غیر این صورت ریتم صحیح محقق نمی شود و نتیجه همان می شود که گفتم. در آخر به اعتقاد من تئاتر خیابانی موفق از آن جا ارتباطی صریح با مخاطب دارد که بتواند مخاطب خود را دچار چالش کند، ممکن یک نمایش خیابانی با رویکردی طنز و یا هجو در ظاهر ارتباطی موثر با مخاطب خود برقرار کند ولی به اعتقاد من نمی توان موفق تلقی اش کرد چراکه یک نمایش خیابانی نباید همزمان با اتمام تایمش در ذهن مخاطب تمام شود، باید بتواند او را به تفکر و چالش وادارد.
- به زعم خودتان تا چه حد در تحقق این معیارها موفق بوده اید؟
- البته این را باید مخاطبان بدهند و من هم اگر بخواهم این سوال را پاسخ بدهم باید به همان ها رجوع کنم. واکنش هایی که من تا به حال از سوی مخاطبانم در دیگر جشنواره ها شاهد بودم من را امیدوار کرد تصور می کنم تا حد قابل توجهی به آن چه باید دست یافته ام، شهادت داوران هم البته می تواند معیار مناسبی باشد اما از آنجا آن ها با معیارها و مترهای حرفه ای و خاص داوری محاسبه می کنند نظر مخاطبان باید مهم تر باشد.
- البته مقصود از طرح این سوال دانستن میزان رضایت شخصیتی شما با توجه به معیارهای ذهنی تان بود.
- باید بگویم که من تا زمانی که خودم رضایت نسبی از کارم نداشته باشم آن را به جایی معرفی نمی کنم ما تمرین های متعددی داشتیم و من تصور می کنم باید رضایت داشته باشم. همانطور که گفتم گواهی مخاطبان هم این حس را تایید می کند.
یادداشت روز
وجود دبیرخانه دائمی جشنواره تولیدات مراکز استانی ضروری است
برای برپایی کیفیتر جشنواره صرفا تعداد شمارگان آن، ارتقای کیفی به جشنواره نمیدهد، بلکه در جهت پیشرفت دوره به دوره آن، باید دبیرخانهای مرکزی بهصورت دائمی تشکیل و در فاصله برپایی دورههای مختلف جشنواره بهطور فعالتری عمل کنند. تشکیل دبیرخانه دائمی و برگزاری کارگاههای توجیهی ویژه هنرمندان موجب برقراری ارتباط مستحکم بین هنرمندان با جشنواره و تبیین اهداف برای آنان میشود تا با توجیه درست بتوانند آثاری متناسب با اهداف جشنواره تولید و از ارسال آثار آرشیوی پرهیز کنند.
بسیاری از از آثار راهیافته به چنین جشنوارههایی معمولا آرشیوی بوده و بعضی از آنها به جشنوارههای مختلف راه یافتهاند، درحالی که میتوان با ایجاد دبیرخانه دائمی و فعال به سیاستگذاری و توجیه هنرمندان پرداخته و تولیدات فاخری متناسب با موضوع و اهداف برگزارکنندگان جشنواره اقدام کرد. هدف از برپایی این جشنوارهها کمک به ارتقای سطح خلاقیت و اندیشه هنرمندان جوان است تا بتوانند با خلق آثار محکم و متناسب با موضوع جشنواره، هنرآفرینی کنند. تداوم جشنواره باعث ایجاد انگیزه بیشتر در جامعه جوان هنرمندان خواهد شد و آنان را وادار میکند که به موضوعات مطرح شده در جشنواره عمیقتر فکر کنند و از نگاه هنری اثر خلق کنند.
تناسب آثار با ماموریتهای محوری حوزه هنری از جمله دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، خانواده و بیداری اسلامی از مهمترین ملاکها در این زمینه است. این آثار متناسب با این سیاستها و از بعد مسائل فنی، هنری و زیباییشناسی ارزیابی و داوری میشوند. قزوین از دیرباز در زمینه هنرهای تجسمی از جایگاه ممتازی برخوردار بوده است و بهواسطه همین ویژگی برجسته، شایستگی و استحقاق این را دارد که دبیرخانه بخش تجسمی تولیدات مراکز استانها را از صفر تا صد بر عهده داشته باشد.
کشف استعدادهای جوان و هدایت آنها مهمترین رسالت جشنوارههای هنری است. اگر برپایی این جشنوارهها صرفا برای برگزاری باشد، بیشتر بهمنزله یک کار نمایشی است، اما اگر بهصورت کیفیتر و دائمیتر باشد، میتوان استعدادهای زیادی را در تمام حوزههای مختلف شناسایی و به رشد کمی و کیفی آنها کمک کرد.
تولیدات مراکز استان
- راه یابی 50 اثر تجسمی از قزوین به چهارمین جشنواره آثار و تولیدات
- حضور فعال هنرمندان رشته خوشنویسی حوزه هنری استان اصفهان در جشنواره تولیدات
- حضور دو نقاش مشهدی در جشنواره تولیدات استاني
- راهیابی آثار هنرمندان خوشنویس حوزه هنری خراسان رضوی به جشنواره تولیدات
- حضور 55 اثر از آثار هنرمندان حوزه هنری خراسان رضوی در بخش تجسمی جشنواره تولیدات
مصاحبه و گفتگو
- تولیدات دفاتر ادبیات پایداری منبع الهامی برای آفرینشهای هنری در رشتههای دیگر
- همّ و غمّ حوزههنری رونقبخشیدن به تولید است
- ادبیات پایداری، تاریخ پیش روی ما را تغذیه میکند
- آثار تولید شده در جشنواره تولیدات منطبق با سیاستهای حوزه هنری باشد
- ارزیابی و انتقاد از آثار باعث رشد و تولید بهتر آن خواهد شد